Home - Consëis da fà jö - Cuarta leziun
Impostaziun dla löm II

Ći se vëgnel pa insigné te chësta leziun?

Pro la terza leziun àn imparè sciöch'an po controlè le diafram y le tëmp de daurida dl oturadù por regolè la löm che röia sön le sensor. La domanda ch'an podess se fà é indere: co fejon pa da savëi tan de löm ch'al ô ester? Tres chësta leziun porvaràn de dè na resposta a chësta domanda. Da mëte man adôrun na plata grija, n istogram y eventualmënter n flash (Blitzgerät).

Inće ia por le dé é vigni iat grisc!
Sce ara va a chëres da mosoré la massa de löm, spo pòn zënz'ater le fà cun l'aparat da fà jö, mo val' iade pòl inće ester problems, deache l'aparat se fala. Zacai podess se damanè sce le fal é dl produzënt o sc'al foss spo damì da mudé aparat? Por fortüna n'éra nia insciö y la rajun vëgn spligada chilò dessot.

De regola mosöra l'aparat da fà jö la löm dl ambiënt o dla cossa ch'an tôl en conscidraziun. Chësta löm passa tres les linses (por inglesc: TTL = Through the lense), mo le sensor che mosöra la löm adora n punt de referimënt, scenò manćel l'informaziun. Chësc valur vëgn calcolè sön la basa de na tonalité grija, che é danter le blanch y le fosch y che respidlëia bel avisa le 18% dla löm che röia ite.

Chësc valur che ti vëgn dè dant al aparat da fà jö é la cossa plü importanta, deache dötes les atres informaziuns vëgn regolades y metüdes en relaziun, cun conseguënzes drastiches. 

Ćiarédi a chëstes döes fotografies:
Fotonr26
Cartun: fosch vs. blanch

Sëise bugn da dì, sön la basa de chëstes döes fotografies, pro ćiüna ch'al é gnü fat jö n cartun blanch y pro ćiüna n cartun fosch? Le problem é da impostè sön vigni aparat da fà jö la dërta taratöra ti don ite le dër valur mesan y regolan la löm aladô, cun la dërta combinaziun danter diafram y tëmp de daurida dl oturadù.

Sc'an tëgn cunt de chësc, spo pòn laurè valgamia saurì cun la dërta löm. Porvéde de tó n papier o n cartun grisc (che respidlëia belavisa le 18% dla löm che röia ite sön le sensor). Denant co druché sön le despositif de scat, metëise la cherta danter le motif y l'aparat da fà jö. Metéde averda che le papier o le cartun sides tla medema posiziun y ch'al ais la medema löm co le motif da fà jö. Insciö vara da d'abiné fora na mosoraziun dla löm otimala cun chëra ch'an po spo laurè.

Indicaziun: sc'an ô ester dër sigüsc pro la löm da d'adorè, spo él la poscibilité da adorè l'opziun „series de fotografies cun impostaziuns dla löm desvalies". N gröm de aparać à chësta funziun, olach'al vëgn fat na fotografia de basa y dedô automaticamënter ćiamò na seria che é sura o sotiluminades (über- o unterbelichtet), a na manira da podëi dedô chirì fora ćiüna che va miù. Mo chësc n'é dessigü nia le sistem ideal.

Efetivamënter pòn tó ćichemai impéde n cartun o na plata grija, mo an mëss se recordè tan de diaframs ch'al vëgn mudé.
 
Fotonr28 
 
Coreziun dl'impostaziun dl diafram

Mosoré y druché!
La majera pert di aparać da fà jö à trëi opziuns da mosoré la löm: matrix, zentrala o spot.

- Matrix: cun chësta impostaziun tëgn l'aparat da fà jö en conscidraziun la löm de döt le ćiamp dla fotografia, calcolan na mesaria che messass jì bun. Chësta funziun é da tó sce les condiziuns dla löm se müda dër snel, sce i corusc é dër moscedà danter scürs y lominusc o sc'an adora n aparat cun le flash.

- Zentrala: inće chilò tôl l'aparat da fà jö en conscidraziun la löm de döt le ćiamp dla fotografia, mo la priorité ti vëgn dada ala pert zentrala. Chësta opziun pòn tó sce le motif é bel avisa te chësc ćiamp de mosoraziun, por ejëmpl sc'al vëgn fat fotografies (portraits) de porsones cun le flash.

- Spot: l'aparat da fà jö tôl pro chësta opziun ma en conscidraziun la löm de n punt zentral a forma de cërtl che fej fora zirca le 2-3% dla fotografia. Chësta opziun büta sce an ó se conzentrè sön n tòch definì avisa.
 
Fotonr29 Fotonr30

 

 

L'istogram

N istogram é val' dër de comot, deache al evidenziëia l'iluminaziun (Belichtung) de na fotografia. De regola él trëi seturs y da sciöche l'istogram va sö y jö pòn capì sce la fotografia e sura o sotiluminada. Na fotografia che é iluminada a dërt mostra la „cresta" dl diagram bel amesa l'istogram, tanco amesa l'ambria y la löm. Sce chësta „cresta" é spostada massa cuntra man ciampa spo é la fotografia sotiluminada y sce ara é massa cuntra man dërta spo éra surailuminada.
N'atra poscibilité é chëra dla scala d'iluminaziun tradizionala (Belichtungsskala). Na seria de linies y le + y le – dëida da ciafè la dërta impostaziun dla löm.
 
Fotonr31
 
Denant che adorè l'istogram él forsc damì da imparè le sistem plü sigü cun la scala d'iluminaziun, inće deache ara à de plü vantaji: ara é da odëi da pé cà canch'an ćiara fora por l'obietif y an vëiga atira de tan ch'an é sura o sot le tonn de löm mesan. Insciö pòn atira mudé l'impostaziun y laprò consüma chësta opziun manco patrî.

Datrai él de plü co ma blanch

Chi che à bele porvè plü gonot da depënje n mür cun n corù blanch, magari arjigné ca da dites desvalies, se n'à dessigü bele intenü ch'al es
Fotonr32ist de plü tonalitês de blanch. Por reprodüje i corusc desvalis tla manira plü realistica che ara va sön la fotografia, à i aparać na funziun por impostè da iade a iade le corù blanch = „Weißabgleich".

La löm dl dé, les sorts devalies de löm artifiziala, i tarlìs, vignöna fej garatè i corusc atramënter. Dandaìa êl films da dias aposta por vigni situaziun desvalia. Al dedaincö, cun i aparać digitai, pòn selezionè la sort de löm che é al momënt sot al menü aposta. An pò chirì fora danter: automatich, löm artifiziala, neon, löm direta dl sorëdl, flash, cîl corì, ambries y i.i.).
.

 

 

 


Impostaziuns dl blanch

Indicaziun: cun na plata o n cartun grisc vara inće da impostè bun le blanch sön l'aparat. Les temperatöres di corusc vëgn insciö calcolades plü avisa co cun na plata blanćia, deache pro les plates blanćes vëgnel gonot adorè „Aufheller".

Le flash

Al é fotografs che ne tôl plü ion nia le flash, mo al n'é d'atri che ne foss nia plü bugn da nen fà amanco. Le vantaje é dessigü chël ch'an à la poscibilité de s'anuzé de na löm artifiziala olache la löm naturala ne basta nia, mo dl ater vers él inće vëi che al va a perde altamo en pert i corusc y les espresciuns naturales. 

Fotonr33 
Fotografia de n pëiapësc: zënza flash vs. cun flash

Indicaziun: sce ara va él da ćiarè de adorè le flash a na manira che la löm ne röies nia bel indërt sön le motif, mo plütosc gnì rovenüda da na pert ite. La löm che vëgn fata dal flash ne dess nia superè la löm dl ambiënt incërìa.

Por evité de gran ambries, fóssel dërt da laurè cun filtri che span la löm („Diffusoren") che vëgn metüdes sö dan la löm dl flash o porvè da iluminé sö le motif indiretamënter, por ejëmpl tres n linzó che deviëia la löm dl flash. Insciö röia la löm sön n majer tòch.
 
Figöres de lëgn: de plü variantes d'iluminaziun.
Fotonr34 Fotonr35

Por desćiarié la cuarta leziun te n format PDF: Leziun_nr.4.pdf